W 1914 roku rozpoczął się jeden z największych konfliktów w historii świata - I wojna światowa. Do jej wybuchu doszło 28 lipca, gdy Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii. Wszystko zaczęło się od zamachu w Sarajewie, gdzie Gawriło Princip zastrzelił arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Konflikt trwał cztery lata. Zakończył się 11 listopada 1918 roku podpisaniem rozejmu w Compiègne.
Kluczowe informacje:- Data rozpoczęcia wojny: 28 lipca 1914 roku
- Bezpośrednia przyczyna: zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda
- Zamachowiec: Gawriło Princip (bośniacki Serb)
- Pierwsze państwa konfliktu: Austro-Węgry i Serbia
- Data zakończenia: 11 listopada 1918 roku
- Miejsce podpisania rozejmu: Compiègne
- Skutek dla Polski: odzyskanie niepodległości po 123 latach zaborów
Kiedy rozpoczęła się I wojna światowa
I wojna światowa wybuchła 28 lipca 1914 roku. To właśnie tego dnia Austro-Węgry oficjalnie wypowiedziały wojnę Serbii. Początek I wojny światowej zapoczątkował największy konflikt, jaki do tej pory widział świat.
Napięta sytuacja między mocarstwami doprowadziła do tego, że w 1914 roku rozpoczęła się pierwsza wojna światowa. Austro-Węgry, czekając na odpowiedni moment, wykorzystały zamach w Sarajewie jako pretekst do rozpoczęcia działań wojennych. Władze w Wiedniu były pewne swojej przewagi militarnej nad małą Serbią.
Co doprowadziło do wybuchu wojny
Europa na początku XX wieku była podzielona na dwa wrogie obozy. Rywalizacja między mocarstwami o kolonie i wpływy zaostrzała się z każdym rokiem.
- Rywalizacja mocarstw o kolonie i strefy wpływów
- Wzrost nastrojów nacjonalistycznych w Europie
- Wyścig zbrojeń między państwami europejskimi
- Konflikt na Bałkanach między Austro-Węgrami a Serbią
Czytaj więcej: Poznaj przełomowy moment w którym Polska odzyskała niepodległość
Zamach w Sarajewie jako bezpośrednia przyczyna konfliktu
Data wybuchu wojny światowej była bezpośrednio związana z zamachem w Sarajewie. 28 czerwca 1914 roku arcyksiążę Franciszek Ferdynand wraz z małżonką zostali zastrzeleni podczas wizyty w stolicy Bośni. Zamachowiec działał w ramach organizacji "Młoda Bośnia".
Gavrilo Princip był młodym bośniackim Serbem, członkiem organizacji niepodległościowej. W momencie zamachu miał zaledwie 19 lat.
Następstwa zamachu były dramatyczne. Początek wojny 1914 stał się nieunikniony, gdy Austro-Węgry oskarżyły Serbię o współudział w zamachu.
Jak przebiegała reakcja państw europejskich
Austro-Węgry wystosowały do Serbii ultimatum zawierające 10 żądań. Dały zaledwie 48 godzin na odpowiedź. Serbia zgodziła się na większość warunków, ale odrzuciła te, które naruszały jej suwerenność.
Mobilizacja wojsk rozpoczęła się błyskawicznie. Rosja jako pierwsza ogłosiła częściową mobilizację 28 lipca 1914 roku.
| 28 lipca 1914 | Austro-Węgry wypowiadają wojnę Serbii |
| 1 sierpnia 1914 | Niemcy wypowiadają wojnę Rosji |
| 3 sierpnia 1914 | Niemcy wypowiadają wojnę Francji |
Które państwa zaangażowały się w konflikt jako pierwsze
Państwa centralne skupiały się wokół Niemiec i Austro-Węgier. Wkrótce dołączyła do nich Turcja, a w 1915 roku Bułgaria.
Po stronie ententy stanęły początkowo Rosja, Francja i Wielka Brytania. Ich szeregi szybko zasiliły Serbia i Belgia, które jako pierwsze doświadczyły agresji.
Niektóre kraje początkowo zachowały neutralność. Włochy, choć związane sojuszem z państwami centralnymi, przystąpiły do wojny dopiero w 1915 roku po stronie ententy.
Jakie były pierwsze działania wojenne
Pierwsze operacje militarne rozpoczęły się od ataku Austro-Węgier na Serbię. Niemcy realizowały plan Schlieffena, zakładający błyskawiczne pokonanie Francji. Wojska niemieckie wkroczyły do neutralnej Belgii.
Społeczeństwa europejskie przyjęły wybuch wojny z entuzjazmem. Powszechnie wierzono, że konflikt potrwa krótko.
- Bitwa nad Marną (5-12 września 1914)
- Bitwa pod Tannenbergiem (26-30 sierpnia 1914)
- Bitwa o Granicę w Galicji (sierpień-wrzesień 1914)
Przebieg wydarzeń prowadzących do wybuchu I wojny światowej
I wojna światowa wybuchła 28 lipca 1914 roku, kiedy Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii. Bezpośrednią przyczyną konfliktu był zamach w Sarajewie na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, dokonany przez Gawriło Principa.
Europa była już wcześniej podzielona na dwa wrogie obozy - państwa centralne (Niemcy, Austro-Węgry) oraz ententę (Francja, Wielka Brytania, Rosja). Sytuację zaogniły narastające konflikty o kolonie, wyścig zbrojeń i rosnący nacjonalizm.
Pierwsze działania wojenne rozpoczęły się od ataku na Serbię, a następnie konflikt błyskawicznie rozprzestrzenił się na całą Europę. Kluczowe bitwy pierwszych miesięcy wojny, takie jak bitwa nad Marną czy pod Tannenbergiem, pokazały, że nie będzie to krótki konflikt, jak początkowo przewidywano.
